مصاحبه دکتر سولماز رضایی با روز نامه دنیای اقتصاد به مناسبت روز مهندس

“به نام حضرت دوست که جهان هستی را چون غزل می خواهد همراه با وزن و قافیه. جهان هستی وزن خود را از ارتباطات منظم هندسی می گیرد و کسی که دستی بر قلم دارد و نظم را می شناسد چون کسی است که دست خدا شده است در زمین.

مهندسی که به منظور کمال بخشی به دایره هستی گام بر می دارد و طرحی می زند از عشق بر جریده عالم قابل تقدیر و ستایش است. روز مهندس یادآور روز هنر، عشق و عقیده است. امید به آنکه گام های جامعه مهندسی کشور پر توان ، قلم هایشان پر رنگ و دیدگاه هایشان جامع، متعالی و تجلی گرا باشد. اینجانب به عنوان عضو کوچکی از جامعه مهندسی کشور این روز را به تمامی مهندسان عزیز کشور تبریک و تهنیت عرض می نمایم”

شرکت های ساختمانی و عمرانی کشور در پروژه های خود تا چه اندازه از صنعتی سازی و تکنولوژی روز دنیا استفاده می کنند؟

در حال حاضر در صد کمی از ساخت و ساز ها در کشور از تکنولوژی روز و نوین بهره می برد. البته در مباحث علمی و تئوریک فعالیت ها و پیشرفت های زیادی در مراکز آکادمیک کشور داشته ایم که این پیشرفت های علمی میبایست در عمل مورد استفاده قرار گیرد که متاسفانه هنوز در این مرحله نتوانسته ایم به جایگاهی که در شان کشورمان است دست یابیم. به نظر می رسد با یک برنامه ریزی مدون می توانیم در مدت کوتاهی از سنتی سازی به صنعتی سازی در عرصه ساختمان سازی گذر کنیم. فعالان صنعت ساختمان باید بدانند با استفاده تکنولوژی روز در روند فعالیت خود می تواند هزینه های خود را در بخش های مختلف کاهش دهند. از دیگر مزایایی که استفاده از فناوری های نوین به همراه دارد استفاده بهینه از امکانات و تجهیزات و در نتیجه کاهش مصرف انرژی و تسریع در انجام امور است.

چرا اکثر شرکت های داخلی در این صنعت هنوز از روش های قدیمی برای تولید استفاده می کنند؟

یکی از دلایلی که باعث می شود همچنان حجم عظیمی از فعالیت های ساخت و ساز به روش سنتی انجام شود این است که فرهنگ سازی مناسبی در این خصوص صورت نپذیرفته است. هنوز بسیاری از انبوه سازان ما با تکنولوژی روز و مزایای آن آشنا نیستند یا بعضاً به دلیل هزینه های بالای موجود از استفاده از این تکنولوژی امتناع می کنند. بدیهی است که این فرهنگ سازی به عهده رسانه های مختلف کشور است. از دیگر دلایل رواج ساخت و ساز به صورت سنتی این است که بعضاً دیده می شود در ابعاد کوچک و خرد استفاده از روش ها و مصالح جدید به صرفه نیست لذا به نظر می رسد دستگاه های ذیربط می بایست با فراهم نمودن شرایط و تسهیلات مناسب به سازندگان به صورت عملی مروج استفاده از تکنولوژی روز باشند.

چطور می توان فرایند مکانیزه کردن و صنعتی سازی را به همه شرکت های داخلی وارد کرد؟

همانطور که اشاره کردم اولین قدم، تبیین مزایای حرکت به سوی فرایند صنعتی سازی در میان شرکت های داخلی یا به عبارت دیگر فرهنگ سازی مناسب است. هر چقدر تقاضا در جامعه سازندگان به واسطه فرهنگ سازی جهت استفاده از مصالح نوین صنعتی بیشتر شود تولید کننده ما می تواند با قیمت مناسب تر و پایین تری آن را در اختیار سازندگان قرار دهد. از سوی دیگر قوانین و مقررات می توانند به عنوان عواملی الزام آور نقش موثری در روند صنعتی شدن داشته باشند. البته در قانون برنامه های پنج ساله کشور به صنعتی سازی در بخش مسکن توجه ویژه ای شده که در این راستا دولت ها با حمایت های تسهیلاتی خود، صدور مجوز های لازم جهت ورود ماشین آلات و مواد اولیه مورد نیاز این صنعت و نیز رفع موانع حضور سرمایه گذاری در این بخش می بایست به صورت عملی مشوق این امر باشند. یکی دیگر از عواملی که می تواند نقش مهمی در این میان داشته باشد حضور مراکز دانشگاهی در عرصه های عملی است. هنوز بسیاری از مهندسین صنعت ساختمان سازی با مقوله فناوری های نوین آشنایی و ارتباط خاصی ندارند که این ضعف بزرگی است. دانشگاه های ما که در مباحث تئوریک و آزمایشگاهی اقدامات خوبی را انجام داده و می دهند باید نتایج فعالیت های علمی خود را با یک ارتباط موثر در اختیار صنعت ساخت و ساز قرار دهد.

موانع توسعه صدور خدمات فنی مهندسی در این حوزه چه مواردی است؟

با توجه به شرایط موجود بین المللی و اعمال بعضی محدودیت ها برای کشور عزیزمان، دستگاه ها و ارگان های مسئول در این زمینه می بایست هماهنگی و همکاری زیادی داشته باشند تا با ایجاد یک فضای امن سیاسی و اقتصادی با کشورهای هدف، موانع موجود جهت رشد صدور خدمات فنی و مهندسی که سابقه و پتانسیل خوبی در کشورمان دارد، برطرف نمایند. سفارتخانه های جمهوری اسلامی ایران در کشور های مختلف به واسطه داشتن ظرفیت ها و ارتباطات خود نقش بسزایی در تقویت مناسبات صادرات این خدمات دارند.  یکی از موانع و معضلات موجود در زمینه صدور خدمات مهندسی وجود سازکار های فرسایشی در دستگاه های اجرایی است که اتلاف وقت و هزینه زیادی برای صادر کنندگان این خدمات ایجاد می کنند. از دیگر عواملی که می تواند سرعت فرایند این صادرات را کند نماید عدم ثبات در مقررات صادراتی است که باید برای آن چاره اندیشی کرد.

دولت با مشکل اشتغال مهندسان جوان مواجه است، چه پیشنهادی در این خصوص دارید؟

در این خصوص اولین مطلبی می بایست متذکر شوم این است که تعادل درستی میان تعداد فارغ التحصیلان رشته های مهندسی مرتبط با صنعت ساختمان سازی و نیاز و ظرفیت بازار کار وجود ندارد که این مطلب خود مهمترین عامل بیکاری بسیاری از قشر تحصیلکرده ماست. برای اینکه به تعادل درستی در این زمینه دست پیدا کنیم وزاررتخانه های مرتبط می بایست هماهنگی دقیقی با هم داشته باشند تا از سرخوردگی های احتمالی در میان مهندسین جوان جلوگیری شود. از سوی دیگر باید توجه داشت که اگرقانون نظام مهندسی به صورت کامل اجرایی و عملی شود و نگاه تخصصی به صنعت ساختمان سازی داشته باشیم با ورود مجریان ذیصلاح به این صنعت، مشکل اشتغال بسیاری از مهندسین جویای کار حل خواهد شد.

در خصوص اهمیت و تاثیر رتبه بندی EPC که مخصوص شرکت های عمرانی و ساختمانی است، چه نظری دارید؟

رتبه بندی EPC تاثیر زیادی در رشد اقتصادی صنعت ساخت و ساز خواهد داشت. رتبه بندی تخصصی این شرکت ها باعث می شود تا فضای رقابتی موجود شفاف شود. از دیگر فواید این رتبه بندی این است که می توان یک پیمانکار متناسب با شرایط مورد نیاز را در کمترین زمان ممکن انتخاب نمود. از سوی دیگر از آنجا که در این فرآیند احتمال به وجود آمدن رانت بسیار کم خواهد شد این رتبه بندی منجر به بالندگی و رشد سلامت نظام اداری می شود.