به گزارش خبرنگار اجتماعی خبرگزاری فارس، آمار دقیقی از تعداد معلولان در کشور وجود ندارد. شاید به این دلیل که تنها درصد کمی از آنها از خدمات سازمانهای توانبخشی استفاده میکنند. کسانیکه تحتپوشش بهزیستی هستند یا از هلالاحمر خدمات میگیرند، نمیتوانند جامعه آماری درستی برای کشور باشند.
تنها ٢٧٠هزار معلول تحتپوشش بهزیستی است که هر کدام ماهیانه ۵٢هزار تومان مستمری میگیرند. باقی افراد معلول یا در انجمنهای خصوصی عضو هستند یا به دلیل نقصی که دارند در کنج خانه و در انزوا روزگار میگذرانند.
طبق آمارهای غیر رسمی اما حدود ١۵درصد از جمعیت ایران را معلولان تشکیل میدهند که ۴ تا ۵درصد از آنها جزو معلولان شدید جسمی و ذهنی هستند و با وجود تدوین «قانون حمایت از حقوق معلولان»، همچنان برای بهدست آوردن حقوق شهروندی خود در همه زمینهها، مثل به دست آوردن یک شغل مناسب، تلاش میکنند.
برای همین هم رئیس انجمن حمایت از معلولان کشور اعلام کرده است که درحال حاضر نرخ بیکاری بین معلولان، به ۴۰درصد رسیده است. البته بسیاری از کارشناسان معتقدند که بیکاری در معلولان بیشتر از این رقمهاست. چیزی نزدیک به ۶۵درصد و آن هم از بین کسانی که بهعنوان معلول و کمتوان، اطلاعاتشان ثبت شده و جویای کار هستند.
در این بین، آنهایی که کنج خانه ماندهاند و از لاک تنهاییشان بیرون نمیآیند جزو این آمار نیستند. آنهایی که تلاش میکنند تا کاری دست و پا کنند و در اجتماع حضور داشته باشند بیشتر با معضل بیکاری روبهرو میشوند. آنهایی که قرار بوده سهدرصد از سهمیه استخدامهای دولتی حقشان باشد اما، نمیتوانند به حقشان دست پیدا کنند. برای همین هم در کنار مشکلات دیگر معلولان، که سالهاست برای آن تلاش میشود بیکاری هم مزید بر علت شده و این قشر را بیشتر از جامعه دور کرده است.
لایحه(برنامه) جامع ۶۶ مادهای حمایت از حقوق افراد معلول پس از توقف ۱۰ ساله با ۱۱فصل در سال گذشته در هیأت وزیران به تصویب رسید و بخش هایی از آن برای تبدیل شدن به قانون طی لایحهای به مجلس می رود تا پس از تصویب اجرایی شود.
به اعتقاد انوشیروان محسنی بندپی رییس سازمان بهزیستی اجرای صحیح و بند به بند برنامه جامع حمایت از حقوق معلولان میتواند بخش مهمی از مشکلات معلولان را در حوزههای مختلف بر طرف سازد.
وی امیدوار است که بخش مهمی از این برنامه به صورت بخشنامه از سوی دولت به دستگاهها حهت اجرا ابلاغ شود و بخش دیگر هم با تصویب در مجلس به قانون تبدیل شود.
علی ربیعی وزیر رفاه نیز در روزهای اخیر از ارائه لایحه حمایت از معلولان به مجلس خبر می دهد برنامه ای که اگر عملیاتی شود و روی کاغذ نماند بسیاری از مشکلات معلولان را رفع خواهد کرد.
این درحالی است که حسین نحوی نژاد معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور می گوید: در هر منطقه ای که آمار بیکاری اعلام می شود این آمار در بین قشر معلول بسیار قابل توجه تر است.
وی می افزاید: آمار بیکاری در هر منطقه باید ضرب در عدد ۳ شود تا از این طریق بتوان به آمار بیکاری در قشر معلول پی برد.
معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور با اشاره به رواج بیکاری در میان زنان معلول کشور خاطرنشان می کند: آمار زنان بیکار معلول نشان می دهد میزان بیکاری در معلولان زن ۵ برابر بیشتر از سایر زنان است.
نحوی نژاد با اشاره به طرح موضوع اختصاص ۳ درصد سهمیه استخدامی به معلولان اظهار می کند: استخدام ۳ درصد معلولان هیچ گاه نتوانست مشکلات این قشر را برطرف کند چرا که طی ۱۵ سال اخیر هیچ معلولی در دستگاه های دولتی جذب نشده اند.
وی ادامه می دهد: متاسفانه اداراتی هم که برای جذب نیروی معلول اعلام آمادگی می کنند نیازمند در اختیار گرفتن نیروهای متخصص هستند و این در حالی است که اکثر معلولان در رشته علوم اجتماعی تحصیل می کنند.
معاون توانبخشی سازمان بهزیستی کشور از رایزنی های صورت گرفته با برخی از موسسات بزرگ به منظور استخدام قشر معلول خبر داده و می گوید: در حال حاضر با برخی از موسسات بزرگ به توافق دست یافته ایم و بر مبنای این توافق تعدادی معلول جذب این موسسات شده اند.این طرح به صورت آزمایشی پیاده شده و با توجه به نتایج مثبت آن، قرار است استمرار داشته باشد.
وی می گوید: ۶۰ درصد معلولان کشور مسکن مناسب ندارند و در زمان حاضر ۲۰ هزار واحد مسکونی برای این قشر در حال ساخت است.
نحوی نژاد می افزاید: به تازگی نیز اصلاحیه جامعه قانون معلولان ارائه و در کمیسیون ویژه مجلس به تصویب رسید البته ایراداتی توسط شورای نگهبان به این طرح گرفته شده است.
در بخشهایی از لایحه حمایت از معلولان به مجلس آمده است:
*شهرداریها مکلفند جهت امکانپذیری تردد افراد دارای معلولیت شدید، سامانههای حمل و نقل ویژه افراد دارای معلولیت را با تجهیز ناوگان خودروهای مناسبسازی شده ایجاد نمایند. دولت مکلف است در ایجاد این سامانهها به شهرداریهای فاقد اعتبارات لازم، کمک نماید.
* استفاده افراد دارای معلولیتهای شدید از سامانههای حمل و نقل ریلی و اتوبوسرانی درون شهری دولتی رایگان و استفاده این افراد از سامانههای برونشهری ریلی، هوایی و دریایی دولتی نیمبها است.
*سازمان با همکاری وزارت آموزش و پرورش (سازمان آموزش و پرورش استثنایی) موظف است امکان دسترسی برابر و بدون تبعیض کودکان دارای معلولیت به مراکز آموزشی پیشدبستانی و مهدکودکها در کنار همسالان فاقد معلولیت آنان را فراهم نماید. همچنین امکان آموزش کودکان زیر ۶ سال دارای معلولیتهای شدید و حاد یادگیری، کمتوان ذهنی و معلولیتهای چندگانه که امکان آموزش در مراکز آموزش تلفیقی را ندارند، در مراکز خاص آموزشی از طریق حمایت از بخش غیردولتی یا رأساً فراهم نمایند.
*کلیه دستگاههای مشمول مکلفند حداقل ۵ درصد مجوزهای استخدامی نیروی انسانی خود را (رسمی، پیمانی، قرارداری و سایر عناوی مشابه) به افراد دارای معلولیت واجد شرایط و دارای توانمندی کار در پستهای مشمول مجوزهای مذکور اختصاص دهند.
*سازمان ملی زمین ومسکن موظف است زمین مورد نیاز احداث واحدهای مسکونی افراد دارای معلولیت فاقد مسکن را به صورت اجاره بلند مدت (۹۹ ساله) تهیه و در اختیار افراد مذکور و یا تعاونیها و مؤسسات خیریهای که برای آنان مسکن احداث مینمایند، قرار دهد.
سالانه ۲۰ تا ۳۰ هزار کودک معلول در کشور متولد می شوند.۴۰ درصد معلولان کشور دارای مشکلات جسمی و حرکتی، ۲۵ درصد دارای معلولیت های ذهنی ، ۱۴ درصد دارای مشکلات شنوایی و۱۱ درصد دارای مشکلات بینایی هستند.
حال باید دید پس از وقفه ۱۰ ساله در تصویب این لایحه، به زودی چنین برنامه مهم و تاثیرگذار در زندگی معلولان برای اجرا به دستگاهها ابلاغ می شود؟و آیا معلولان طعم شیرین تسهیلات و اشتغال را خواهند چشید؟